
تَراشه یا مدار مجتمع به مجموعهای از مدارات الکترونیکی اطلاق میگردد که با استفاده از مواد نیمهرسانا (عموماً سیلیکون همراه با میزان کنترل شدهای ناخالصی) در ابعادی کوچک (معمولاً کمتر از یک سانتی متر مربع) ساخته میشود. این مدارات معمولاً شامل دو یا سه نوع دستگاه الکترونیکی میباشند: مقاومت، خازن و ترانزیستور (مهمترین آنها ترنزیستور میباشد). هر تراشه معمولاً حاوی تعداد بسیار زیادی ترانزیستور میباشد که با استفاده از فناوری پیچیدهای در داخل یک لایه از سیلیکن همگون و با ضخامتی یکنواخت و بدون ترک تزریق شدهاند. امروزه تراشهها در اکثر دستگاههای الکترونیکی و بویژه رایانهها در ابعادی گسترده بکار میروند. وجود تراشهها مرهون کشفیات بشر درباره نیمه رساناها و پیشرفتهای سریع پیرامون آنها در میانههای سده بیستم میباشد.

مدار مجتمع یا آیسی (به انگلیسی: Integrated circuit یا به اختصار IC) همچنین مدار یکپارچه که به آن تراشه(Chip) یا ریزتراشه (Microchip) نیز میگویند، به مجموعهای از مدارهای الکترونیکی گفته میشود که بر روی یک سطح صاف کوچک (چیپ) از جنس مواد نیمهرسانا (معمولا از جنس سیلیسیم) قرار داده شدهاست.
با قرار دادن تعداد خیلی زیادی ترانزیستور کوچک در یک ریزتراشه، مدارهایی ساخته میشود که از لحاظ اندازه بسیار کوچکتر، سریعتر و ارزانتر از مدارهایی است که از اجزای گسسته ساخته میشود.
مدارهای الکتریکی عموماً شامل اجزایی از قبیل مقاومت، خازن، سلف و ترانزیستور میباشد. با توجه به اینکه فرایند ساخت ترانزیستور در تکنولوژیهای مدارهای مجتمع راحتتر از المانهای Passive یا منفعل دیگر است، طراحان ترجیح میدهند این المانهای پسیو را توسط ترانزیستورها پیادهسازی کنند و تا حد ممکن تمامی المانهای مدارهای الکترونیکی را به ترانزیستور تبدیل نمایند، سپس با تکنولوژیهای ساخت مدارهای مجتمع آنها را پیادهسازی کنند. هر تراشه معمولاً حاوی تعداد بسیار زیادی ترانزیستور میباشد که با استفاده از فناوری پیچیدهای در داخل لایهای از ماده نیمه هادی؛ مانند سیلیسیم همگون با پروسههای ساخت مدارهای مجتمع ساخته میشوند. امروزه تراشهها در اکثر دستگاههای الکترونیکی و به ویژه رایانهها در ابعادی گسترده بکار میروند.
وجود تراشهها مرهون کشفیات بشر دربارهٔ نیمه رساناها و پیشرفتهای سریع پیرامون آنها در میانههای سده بیستم میباشد. مهمترین المان مداری که در تکنولوژیهای مدار مجتمع ساخته میشود، ماسفت (به انگلیسی: MOSFET) میباشد. شرکت اینتل به عنوان مهمترین سازنده مدارهای مجتمع در جهان شناخته شدهاست.
- وظیفه آی سی یا مدار شارژ چیست؟
این IC وظیفه ی مدیریت بار الکتریکی وارد شده به دستگاه را دارد و نوسانات بار الکتریکی که از طریق کابل شارژ و فلت شارژ به گوشی وارد میشود را اداره کرده و به میزان مورد نیازی که برای آن تعریف شده تبدیل میکند.
- علائم خرابی آی سی شارژ:
- مصرف شارژ بیشتر از 10 درصد در حالت Standby
- دیر شارژ شدن یا زود شارژ خالی کردن دستگاه
- نوسان آمپر در دستگاه
- چرا آی سی شارژ دستگاه آسیب میبیند؟
- استفاده کردن از شارژر و کابل فیک
- دستگاه بیش از انداره به شارژ باشد
- فندکی ماشین و پاور بانک غیر استاندارد
- کار کردن با گوشی حین شارژ
- استفاده کردن از فندکی ماشین در گوشیهای آیفون باعث خرابی آی سی شارژ دستگاه میشود

آی سی لایت :
آی سی لایت تصویر باعث می شود نور صفحه نمایش از حدی معین بیشتر یا کمتر نشود. برخی مواقع با ضربه دیدن گوشی آی سی لایت گوشی آسیب می بیند و صفحه نمایش سالم، اما خاموش است. حتی با تعویض تاچ و ال سی دی این مورد برطرف نخواهد شد، چون آی سی لایت روی برد قرار دارد و به صورت غیر مستقیم با صفحه نمایش گوشی در ارتباط است.
آی سی تاچ :
آی سی تاچ حساسیت بازخورد لمسی را تنظیم می کند به صورتی که خرابی این قطعه، باعث می شود تاچ تصویر به درستی کار نکند. همانند آی سی لایت، این آی سی بر اثر ضربه آسیب می بیند و درصورتی خرابی آن حتی با تعویض تاچ و ال سی دی، مشکل تاچ رفع نخواهد شد.

آی سی وای فای و بلوتوث یا BT
آی سی وای فای و بلوتوث همانطور که از اسم آن پیداست، وظیفه مدیریت عملکرد وای فای و بلوتوث گوشی را به عهده دارد. درصورتی که یکی از این دو قطعه، وای فای یا بلوتوث مشکل داشته باشد ولی دیگری سالم باشد آی سی سالم است اما درصورتی که هردو مشکل داشته باشند، مشکل از طرف آی سی بلوتوث و وای فای است که در این صورت به هیچ وجه نباید گوشی خود را فلش کنید زیرا خاموشی برد گوشی را به دنبال دارد. خرابی آی سی بلوتوث و وای فای علائم خاصی به دنبال دارد که یکی از آن ها، روشن نشدن آیکون بلوتوث یا وای فای در گوشی موبایل است.
آی سی صوت :
زمانی که شما به تلفن صحبت می کنید عمل انتقال صدا از طریق اسپیکر ها و میکروفون انجام می گیرد. اما خود این اسپیکر و میکروفون دستورت خود را از طریق آی سی صدا از CPU گوشی دریافت می کنند. بنابراین ممکن است برخی اوقات با اینکه میکروفون و اسپیکر سالم است، هنگام مکالمه صدایی ردو بدل نشود که در این صورت آی سی صوت دستگاه شما مشکل دارد و باید تعویض شود.
آی سی تغذیه یا CPU
به احتمال زیاد تا به حال کلمه CPU را شنیده اید. این قطعه در همه دستگاه های الکترونیکی به مغز دستگاه معروف است زیرا تمامی دستورات از طرف CPU حاصل می شود و در واقع تمامی پردازش ها را CPU انجام می دهد. بنابراین تمام آی سی های گوشی موبایل به CPU متصل اند و ممکن است خرابی یکی از آی سی ها تا CPU دستگاه برود. می توان گفت تعویض CPU یکی از سخت ترین کار در تعمیرات گوشی های موبایل است.
آی سی هارد (آی سی حافظه)
آی سی هارد وظیفه انتقال و مدیریت اطلاعات بین CPU، رم و هارد دارد. در صورتی که آی سی هارد گوشی آسیب دیده باشد استفاده از گوشی تقریبا غیر ممکن می شود چرا که به دلیل عدم ارتباط بین حافظه های موقت و طولانی مدت ممکن است گوشی موبایل به صورت مکرر ریستارت شود.
آی سی تصویر
در نمایشگر های دیجیتال از سه رنگ اصلی قرمز، آبی و سبز (RGB) برای ترکیب و ساخت رنگ های تصویر استفاده می شود. آی سی تصویر قطعه ای است که میزان رنگ مورد نیاز برای نمایش اجزاء صفحه نمایش را تنظیم می کند. بنابراین درصورتی که آی سی تصویر گوشی موبایل آسیب دیده باشد صفحه نمایش شما سالم است اما هیچ تصویری نشان نمی دهد.
کریستال RTC
کریستال ساعت یا کریستال RTC (مخفف Real Time Clock) وظیفه نگه داری تاریخ و ساعت دقیق گوشی موبایل را دارد که در صورت خرابی این قطعه تاریخ و ساعت گوشی موبایل به هم می ریزد. این قطعه حتی زمانی که گوشی کاملا خاموش است روشن می ماند تا تاریخ و ساعت را حفظ کند. در برخی گوشی ها باتری پشتیبان وجود دارد و انرژی مورد نیاز کریستال RTC را تامین می کند. اما در برخی دیگر از گوشی ها به دلیل عدم وجود این باتری پس از تعویض باتری اصلی ساعت و تاریخ گوشی به هم می ریزد و اولین باری که به اینترنت متصل شوید به صورت خودکار دوباره تنظیم می شود. کریستال RTC معمولا در کنار آی سی تغذیه گوشی قرار دارد. کریستال اصلی در حالت آماده باش (Standby) و زمان خاموشی دستگاه فعال است.
کریستال اصلی
کریستال RTC در زمان فعال بودن دستگاه روشن نمی شود و به جای آن کریستال اصلی دستگاه فعال می شود. این کریستال معمولا در کنار آی سی آنتن قرار دارد و در صورت ضربه دیدن یا حرارت زیاد آسیب می بیند. آسیب دیدن این قطعه باعث خاموشی دستگاه یا عدم آنتن دهی گوشی موبایل می شود.
مدار IO
مدار IO مداریست که به وسیله ی آن گوشی موبایل شما با دنیای بیرون ارتباط برقرار می کند که خود این مدار شامل آی سی های بلوتوث، اینفرارد، USB، حافظه مموری، وای فای و NFC می باشد.
آی سی اینفرارد یا IRDA
احتمالا تا به حال شنیده اید که می توان از گوشی هوشمند به عنوان کنترل استفاده کرد و تلویزیون، پروژکتور و وسایل هوشمند دیگری از این قبیل را مدیریت کرد. این کار توسط آی سی اینفرارد انجام می پذیرد. این آی سی با نور مادون قرمز کار می کند و عیب آن در این است که چون نور در خط راست حرکت می کند باید حتما دو دستگاه روبروی هم قرار بگیرند تا سنسور ها یکدیگر را تشخیص دهند. آی سی اینفرارد از LED برای ارسال و از Photo Diode برای دریافت استفاده می کند.
آی سی مموری یا Memory Card
همانطور که می دانید برخی از دستگاه های هوشمند علاوه بر حافظه داخلی دارای حافظه ی خارجی برای ذخیره سازی اطلاعات هستند، در این دستکاه ها آی سی مموری کارت وظیفه مدیریت و ارتباط بین حافظه داخلی و خارجی و پردازنده گوشی را بر عهده دارد. بنابراین اگر این آی سی آسیب دیده باشد. استفاده از کارت مموری سخت یا حتی غیر ممکن می شود.
آی سی USB
زمانی که شما احتیاج دارید فایل های موجود در گوشی خود را به کامپیوتر انتقال دهید یا از کامپیوتر فایلی را به گوشی خود انتقال دهید، آی سی USB این عمل را مدیریت می کند. آی سی USB علاوه بر انتقال اطلاعات، برای شارژ کردن و فلش کردن گوشی نیز استفاده می شود. البته دقت کنید که آی سی USB با آی سی شارژ متفاوت است؛ آی سی USB عمل انتقال بار الکتریکی را انجام می دهد و آی سی شارژ بار الکتریکی وارد شده را به حد بی خطر برای باتری تبدیل می کند. معمولا خرابی آی سی USB به دلیل آسیب دیدگی خود کانکتور USB است. دقت کنید اگر آی سی USB گوشی آسیب دیده، به هیچ عنوان گوشی را فلش نکنید زیرا ممکن است عمل فلش کردن بطور کامل انجام نشود.
آی سی Regulator
باتری گوشی منبع ذخیره است و انرژی مورد نیاز قطعات دستگاه را تامین می کند. اما مانند دیگر دستگاه های الکترونیکی، هر قطعه به میزان ولتاژ مشخصی نیاز دارد و در صورت کم، یا بیشتر بودن ولتاژ، به قطعه مور نظر آسیب می رسد. نقش آی سی رگولاتور تنظیم این ولتاژ است. آی سی رگولاتور برق ورودی را از باتری گوشی میگیرد و آن را به مقدار معینی تنظیم می کند.
آی سی دوربین
دوربین گوشی برق مورد نیاز خود را از آی سی تغذیه یا رگولاتور می گیرد. دوربین های موبایل معمولا دارای زوم دیجیتال هستند و در برخی از دوربین ها زوم اوپتکال که خود لنز عقب و جلو می شود وجود دارد. پس از اینکه کاربر می خواهد عکسی را ثبت کند، نیاز است که بین CPU و دوربین ارتباطی وجود داشته باشد. تمام این وظایف به عهده آی سی دوربین است. بنابراین خرابی آی سی دوربین در عملکرد صحیح دوربین اختلال ایجاد می کند.