بررسی انواع قطعه‌ی مقاومت (R) در تعمیرات گوشی موبایل

چنان‌چه مقدار عددی دارای ممیز باشد، حروف ضریب در محل قرار‌گیری، ممیز گذاشته می‌شوند؛ یعنی این حروف هم نشان‌دهنده‌ی موقعیت قرار‌گیری ممیز در عدد می‌باشند، هم ضریب آن را مشخص می‌کنند. برای درک بهتر به مثال‌های زیر توجه شود:

الف - یک حرف و دو رقم:

R22=> 0.22 Ω
22K=> 22K Ω
4M4=> 4.4M Ω


5R6K=> 5.6Ω ± 10%
R22J=> 0.22Ω ± 5%
22KM=> 22KΩ ± 20%
4M4MK=> 4.4MΩ ± 20%

آزمایش مقاومت‌های ثابت:

برای آزمایش مقاومت‌های SMD، از مولتی‌متر دیجیتال استفاده می‌شود. برای این سنجش دو حالت وجود دارد یا مقدار مقاومت را می‌دانیم که در این صورت، مثلا برای آزمایش مقاومت 100Ω، با در نظر گرفتن ۱۰٪ ( تلرانس )، چنانچه عدد نمایش داده شده در مولتی متر در محدوده ۹۰ تا ۱۱۰ اهم باشد، مقاومت سالم است در حالت دوم که مقدار مقاومت مشخص نیست، مولتی متر را در دامنه اهم مناسب تنظیم می‌کنیم، سپس دو سر خروجی مولتی‌متر را به دو سر پایه‌های مقاومت متصل می‌نماییم و مقدار مقاومت نمایشی را یادداشت می‌کنیم. در ادامه، پروب‌های مولتی‌متر را جابه‌جا می‌کنیم و مجددا مقدار مقاومت نمایشی را می‌خوانیم. در یک مقاومت سالم، مقدار مقاومت باید در هر دو طرف یکسان باشد.
در انتخاب دامنه اهم، باید ابتدا از دامنه پایین شروع کنیم (200Ω)؛ در صورتی که در این دامنه، نمایش اهم نداشتیم با عدد ۱ نشان داده شد، با این دامنه نمی‌توان میزان أهم مقاومت را خواند؛ لذا سلكتور را بر روی یک دامنه بالاتر تنظیم می‌کنیم (2KΩ) تا در نهایت، در هنگام اندازه‌‎گیری و آزمایش، یک عدد نمایش داده شود.




مقاومت‌های فیوزی:

مقاومت فیوزی در نقشه‌های شماتیک موبایل با علامت شناخته می‌شود.
مقاومت‌های فیوزی، همان‌طور که از نام‌شان پیداست، به عنوان فیوز و محافظ در بعضی از مسیرها به کار می‌روند؛ مانند مقاومت فیوزی K، که در اغلب
گوشی‌های نوکیا در ابتدای مسیر شارژ گوشی قرار می‌گیرد و در صورتی که این مقاومت بسوزد، گوشی شارژ نمی‌شود.

در ساختمان داخلی مقاومت‌های فیوزی، از یک رشته سیم نازک استفاده می‌شود که اگر جریان عبوری از آن زیاد باشد، این رشته سیم پاره می‌شود و باعث جلوگیری از عبور جریان در مسیر بعد از خودش و به نوعی محافظت از مدار می‌گردد. مقاومت‌های فیروزی، در مدار به صورت سری با خط ولتاژ قرار می‌گیرند و مدار مربوط را در برابر اضافه جریان محافظت می‌کنند. این نوع مقاومت‌ها نیز به رنگ مشکی و کمی بزرگتر از مقاومت‌های ثابت SMD می‌باشند و معمولا مقدار مقاومت‌شان بر حسب اهم بر روی آنها نوشته شده است. به طور مثال، مقاومت R22 یک مقاومت فیوزی است که مقدار آن /.22Ω می‌باشد. در شکل زیر، قطعه F2000 یک مقاومت فیوزی ۲ آمپری است که به صورت سری در مسیر شارژ یک گوشی نوکیا قرار گرفته است و مسیر مربوط را در برابر اضافه جریان ورودی محافظت می‌کند.

علاوه بر مقاومت‌های فیوزی R22 و K، مقاومت‌های فیوزی دیگری مانند R27 و R100 نیز در برد‌های مختلف موبایل مشاهده می‌شوند. بر روی برخی از مقاومت‌های فیوزی نیز اعداد 0 یا 000 حک شده‌اند. در هر صورت، تمام این مقاومت‌ها به عنوان فیوز و محافظ در مسیر قرار می‌گیرند تا قطعات استفاده‌شده در مسیر، در برابر عبور جریان زیاد محافظت شوند و آسیب نبینند.

نکته؛

از آنجا که در ساختمان داخلی مقاومت فیوزی، از یک رشته سیم نازک است. برای آزمایش آن، از آزمایش بوق مولتی‌متر استفاده می‌کنیم. در سالم صورت بودن مقاومت فیوزی صدای بوق شنیده میشود.



مقاومت‌های متغیر:

این نوع مقاومت‌ها دارای مقدار ثابت نیستند، بلکه مقدار آنها، تابع گروهی از عوامل محیطی و فنی حرارت، ولتاژ، نور و میدان مغناطیسی است و به صورت خودکار تغییر می‌کند.
در بردهای گوشی‌موبایل، مقاومت‌های متغیر در قطعات مختلفی مانند پتانسیومتر (Potentiometer)، وریستور (تندیس ترمیستور (Light Depended Resistor) LDR ،(Thermistor ) و onetic Depended Resistor) MDR مشاهده می‌شوند. البته اغلب مقاومت‌های متغیر، به عنوان یک حسگر در برد و طراحی موبایل نیز نقش دارند.


پتانسیومتر(Potentiometer) ۔ مانند یک ولوم معمولی، مقدار مقاومت آن با پیچاندن محورش تغییر می‌کند. البته در برد‌های گوشی‌های جدید به ندرت به کار می‌رود.




وریستور (Varistor)

وریستور یا اصطلاحا VDR، نوعی مقاومت متغیر است که مقدار آن نسبت به ولتاژ دریافتی تغییر می‌کند؛ لذا چنان‌چه ولتاژی بیشتر از حد مجاز و قابل تحمل وریستور در مسیر به وجود آید، این قطعه که به صورت موازی در مسیر قرار دارد، سریعا تغيير مقاومت می‌دهد و مقاومتش کم می‌گردد که این امر باعث می‌شود ولتاژ اضافی و خطرناک به منفی و زمین انتقال یابد تا مسیر و قطعات مربوط در برابر نوسانات ولتاژ محافظت شوند و آسیب نبینند.
این قطعه در نقشه‌های شماتیک موبایل با علامت شناخته می‌شود. شکل و ظاهری وریستورها بر روی بورد موبایل، معمولا شبیه یک قطعه SMD کوچک و به رنگ خاکستری تیره یا روشن است.





آزمایش وریستور:

معمولا یک وریستور سالم، در آزمایش اندازه‌گیری هم توسط مولتی‌متر، مقدار مقاومتی در حدود چند مگاا‌ُهم دارد. خرابی وریستورها معمولا به این صورت است که یکسره و اتصال کوتاه می‌شوند؛ لذا در صورت خرابی در آزمایش بوق مولتی‌متر، بوق می‌زنند.

وریستور معمولا در گوشی‌های امروزی زیاد به کار می‌رود و در مدارات بلندگو، میکروفون، کلید پاور، بازر، شارژ، صفحه کلید (Keyboard)، مسير کانکتور باتری و ... مشاهده می‌شود. در صورت بروز ایراد در هر یک از این بخش‌ها، این قطعه نیز حتما باید با توجه به نقشه شماتیک بررسی شود.

چون وریستورها عموما به صورت موازی در مدار قرار می‌گیرند و در مدارات گوشی‌های موبایل جنبه محافظتی دارند، در صورت بروز اشکال در آن‌ها، می توان به
آنها را از روی بورد حذف کرد، ولی باید توجه داشت که در این صورت مسير مربوط دیگر محافظ ندارد و تا حدودی آسیب‌پذیر خواهد بود. در مدار شکل زیر که مربوط به بلندگو می‌باشد، از دو وریستور استفاده شده است.

وریستورها به رطوبت حساسند و معمولا در گوشی‌های آب خورده مشکل پیدا می‌کنند. گفتنی است که خرابی یک وریستور حتی می‌تواند باعث روشن نشدن و
گوشی شود. مثلا اگر در گوشی‌های آب خورده نوکیا، وریستور موجود در مسیر BSI کانکتور باتری ایراد پیدا کند، احتمال خاموش شدن گوشی زیاد خواهد بود. در این صورت باید وریستور مربوط را از روی بورد حذف کرد.

ترمیستور (Thermistor) مقدار این نوع مقاومت متغیر، نسبت به حرارت و دمای برد تغییر می‌کند. ترمیستورهای استفاده شده در برد‌های موبایل، از نوع
Negative) NTC Temperature Coefficient)) می‌باشند که با افزایش دمای محیط، مقدار مقاومت‌شان کم می‌شود و بیشتر جنبه محافظتی دارند.

این قطعه در نقشه‌های شماتیک موبایل با علامت اختصاری شناخته می‌شود. در معمولا ترمیستور به صورت شکل ۱۰-۳ نشان داده می‌شود.
در برد گوشی‌های نوکیا و سامسونگ، معمولا از ترمیستور NTC در مدار شارژ گوشی استفاده می‌شود. مثلا در نقشه شکل ۱۱-۳ و در گوشی‌های نوکیا، برای کنترل شارژ در مسیر کانکتور باتری (پایه BSI کانکتور باتری تا آی‌سی تغذیه) از یک ترمیستور NTC استفاده شده است که در نقشه با نام
BTEMP مشخص می‌شود.


یکی از علت‌های شایع عدم شارژ گوشی می‌تواند خرابی همین ترمیستور باشد که در مقالات و آموزش‌های دیگر در سایت، به طور مفصل بررسی خواهد شد.
با توجه به اینکه این قطعه در مسیر شارژ قرار دارد و به نوعی فرمان قطع شارژ را صادر می‌کند، در مواردی که گوشی شارژ ندارد، ولی شاخص شارژ را کامل نشان می‌دهد تا در مواقعی که باتری دارای شارژ کامل است و پیغام Low Battery می‌دهد، علاوه بر خود باتری، این ترمیستور نیز باید بررسی شود.
همچنین در برخی از گوشی‌های سامسونگ، برای اندازه‌گیری دمای باتری در حین عملیات شارژ، از یک ترمیستور یا حسگر حرارتی استفاده می‌شود. در این نوع گوشی‌ها چنانچه باتری داغ شود، عملیات شارژ انجام نمی‌شود و پیغام توقف شارژ به علت دمای بالای باتری (Charging Paused Battery temprature too high) صادر می‌گردد. در صورتی که این ترمیستور آسیب دیده باشد نیز این پیغام صادر خواهد شد و برای رفع عیب، باید این قطعه تعویض شود.


نکته؛
با توجه به اینکه مقدار مقاومت NTC نسبت به حرارت متغیر است، برای آزمایش و این قطعه، ابتدا مقاومت آن را اندازه می‌گیریم. برای اندازه گیری مقاومت NTC سلکتور مولتی‌متر را در محدوده دامنه کیلواهم قرار می‌دهیم. سپس به آن مختصری حرارت می‌دهیم و می‌بینیم که مقدار مقاومت آن تغییر می‌کند یا خیر.



LDR

LDR،مقاومت متغیری است که مقدار آن تابع نور محیط است. این مقاومت را فتورزیستور نیز می‌نامند. در واقع این مقاومت یک حسگر نوری است که به عنوان نورسنج کاربرد دارد و در گوشی‌های موبایل معمولا در مدار نور زمینه (Back Light) یا فلاش دوربین Camera) به کار می‌رود.

در طراحی مادر‌برد بیشتر گوشی‌های هوشمند، از یک حسگر نور با نام Light Sensor در قسمت بالای LCD و در کنار دوربین جلوی گوشی استفاده می‌شود که وظیفه آن تنظیم روشنایی و رنگ LCD بر اساس نور محیط است. این حسگر , اندازه‌گیری نورهای قرمز، سبز، آبی و سفید محیط، رنگ‌های صفحه نمایش موبایل را تنظیم می‌کند.



MDR

مقدار این مقاومت متغیر نیز با توجه به وجود میدان مغناطیسی (آهن‌ربا) کم و زیاد می‌شود. این قطعه در گوشی‌های قدیمی‌تر مدل تاشو و کشویی به کار می‌رود و به عنوان یک سوئیچ (Switch) و حسگر حساس به میدان مغناطیسی استفاده می‌شود؛ به این صورت که درقسمت درِ گوشی، با جایگذاری یک آهن ربا، میدان مغناطیسی به وجود می‌آید و باعث می‌شود این حسگر حساس به میدان مغناطیسی، با باز کردن در گوشی فعال و با بستن آن غیر فعال شود.
در طراحی برد اکثر گوشی‌های هوشمند، از نوع پیشرفته‌تر این حسگر مغناطیسی با نام حسگر مغناطیس سنج (Sensor Magnetic استفاده شده است که میدان‌های مغناطیسی اطراف گوشی را تشخیص می‌دهد. این حسگر در برنامه‌های قطب‌نما، جهت‌نما یا قبله‌نما برای تشخیص موقعیت جغرافیایی و پیدا کردن مسیر به کار می‌رود.
همچنین در کیف‌های فلیپ کاور از این حسگر استفاده می‌کنند.






این مقاله و آموزش در مورد نوع مقاومت‌ها و تشخیص و تست آن‌ها بود, امیدوارم با مطالعه این مطلب سطح دانش خودتون رو بیشتر از پیش بالا برده باشید. گرین باشید.

فروشگاه سورن استور یکی از کامل‌ترین فروشگاه آنلاین و فیزیکی در ارائه‌ی محصولات گوشی موبایل, قطعات داخلی موبایل, آی سی تعمیرات موبایل می‌باشد که شامل آی سی تغذیه (پاور), شارژ, بیس‌باند, آنتن رادیو فرکانس, پاور آمپلی‌فایر, هارد eMMC, UFS, وای‌فای و بلوتوث, سی‌پی‌یو CPU, آی سی تاچ, آی سی لایت, ای سی تصویر, دیود زنر, فیلتر‌های کریستالی, آی سی کداک آدیو, و تمامی قطعات بر روی برد, مین‌برد, مادربرد گوشی موبایل و تبلت می‌باشد که با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت در کیفیت‌های اورجینال, نیو NEW, سکند, موجود می‌باشد.