پردازنده مغز متفکر یک گوشی‌هوشمند است و تمامی فرامین‌های شما ازطریق این قطعه کوچک و پرقدرت پردازش می‌شود. درست به‌مانند مغز انسان، تمامی فعل‌و‌انفعالاتی که درون یک گوشی‌هوشمند اتفاق می‌افتد، باید پیش‌از هرچیزی به تأیید پردازنده برسد.
در گوشی‌های هوشمند، تولیدکنندگان از تراشههای مجتمع (SOC) استفاده می‌کنند که علاوه بر پردازنده، سخت افزار دیگری چون مودم، پردازنده گرافیکی و… را را روی خود دارد. استفاده از تراشههای مجتمع (SOC) افزون بر‌اینکه باعث کاهش سایز دستگاه می‌شود، عمر باتری را نیز افزایش می‌دهد و تولیدکنندگان می‌توانند به فضای بیشتری روی بورد اصلی دسترسی داشته باشند. اینکه در هنگام خرید گوشی هوشمند بدانیم که مدل‌های مختلف پردازنده گوشی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ مستقیماً در تجربه کاربری شما از دستگاه تأثیر می‌گذارد.
.jpg)
پردازنده‌ی مرکزی و هسته‌های آن
مهم‌ترین جزء SOC پردازنده‌ی مرکزی یا CPU است. این پردازنده متشکل از المان‌هایی با نام هسته است که به‌طور مستقل یا با همراهی یکدیگر به اجرای وظایف محاسباتی سنگین و سبک می‌پردازند. اگر هدف، اجرای چند وظیفه‌ی جداگانه باشد، هر کدام از هسته‌ها قسمتی از وظایف را بر عهده می‌گیرد که به این حالت پردازش چند وظیفه‌ای یا مالتی تسکینگ اطلاق می‌شود. اگر بنا بر اجرای وظیفه‌ی محاسباتی سنگینی باشد، در صورت کدنویسی بهینه متناسب با پردازش چند هسته‌ای، آن وظیفه به پاره‌های کوچکتر تقسیم شده و هر پاره توسط هسته‌ای اجرا می‌شود. برای اجرای وظایف عادی و سبک روزمره عموما بسیاری از هسته‌ها در وضعیت آماده به کار (Standby) می‌مانند و وارد فرایند پردازش نمی‌شوند. اکثر وظایفی که کاربران عادی از گوشی هوشمند خود انتظار اجرای آن را دارند، در این محدوده قرار می‌گیرد.
با وجود چند هسته‌ی جداگانه، امکان گرفتن عکس و فیلم با کیفیت بسیار بالا و پیمایش گالری بدون توقف وجود دارد. فیلم و انیمیشن با رزولوشن‌های حیرت‌انگیز بدون پرش و کندی به نمایش درآمده و بازی‌های سنگین گرافیکی با نرخ فریم بالا و بدون لگ و تأخیر قابل اجرا است. اگرچه گاه پردازش تک هسته‌ای نتایج بهتری به بار می‌آورد، اما در غالب موارد، سرعت اجرای وظایف با چند هسته‌ی پردازشی جداگانه بیشتر است.
.jpg)
برند‌های مطرح پردازنده گوشی
هم‌اکنون برند‌های زیادی در عرصه تولید پردازنده گوشی فعالیت می‌کنند؛ اما در بین تمامی آنها، شرکت آمریکایی کوالکام مصرف و شهرت بیشتری دارد.
شرکت کوالکام با تراشههای اسنپدراگون شناخته می‌شود که در طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های پایین‌رده، میان‌رده و بالارده مورداستفاده قرار می‌گیرد. در کنار کوالکام، سامسونگ با تراشه اگزینوس، مدیاتک با تراشههای هلیو MT، اپل با پردازنده‌های سری A و هواوی با تراشههای کرین از دیگر فعالان مطرح هستند.
کوالکام (اسنپدراگون)
کوالکام پردازنده‌های تولیدی خود را با نام اسنپدراگون (Snapdragon) روانه بازار می‌کند. در پردازنده‌های اسنپدراگون برای نمایش قدرت هر مدل، از نماد عددی استفاده می‌شود.
اسنپدراگون سری ۲۰۰: این سری برای گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه و پایین‌رده مورداستفاده قرار می‌گیرد و توان چندان بالایی را ارائه نمی‌کند.
اسنپدراگون سری ۳۰۰: این سری نیز برای گوشی‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. نسبت به سری ۲۰۰، توان سخت‌افزاری اندکی بهبود یافته است.
اسنپدراگون سری ۴۰۰: این سری از تراشه‌ها هم در گوشی‌های میان‌رده و هم در دستگاه‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. کوالکام به‌سبب استفاده از معماری ۶۴ بیتی در این تراشه‌ها، توان سخت‌افزاری را نسبت به دو سری قبلی افزایش داده است.
اسنپدراگون سری ۶۰۰ و ۷۰۰: در این سه سری، کوالکام تمرکز خود را روی گوشی‌های هوشمند میان‌رده گذاشته است. با خرید دستگاه‌هایی که از این سری تراشه‌ها استفاده می‌کنند، برای استفاده عادی یا اندکی بیشتر از معمول، با هیچ مشکل و کندی سرعتی مواجه نمی‌شوید.
اسنپدراگون سری ۸۰۰: در این سری، تمرکز تنها روی دستگاه‌های بالارده و پرچمدار است که معمولاً قیمت بالایی دارند. با خرید دستگاه‌هایی که از تراشههای این سری استفاده می‌کنند، دستگاه شما از لحاظ سرعت در بالاترین جایگاه قرار می‌گیرد.
سامسونگ (اگزینوس)
چندسالی می‌شود که سامسونگ در برخی محصولاتش از پردازنده‌های ساختِ خود با نام اگزینوس (Exynos) استفاده می‌کند. باوجود بازاریابی سامسونگ، پردازنده‌های اگزینوس از منظر کارکرد نسبت به کوالکام در رده پایین‌تری قرار دارند. سامسونگ برای نام‌گذاری تراشههای اگزینوس نیز درست به‌مانند کوالکام از شیوه عددی استفاده کرده است؛ با‌این‌تفاوت که به‌جای ۳ رقم، شاهد ۴ رقم هستیم.
اگزینوس سری ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰: در این سه سری، تراشههای تک هسته‌ای و چندهسته‌ای قرار می‌گیرند که برای دستگاه‌های پایین‌رده و ارزان تولید می‌شوند.
اگزینوس سری ۷۰۰۰ و ۸۰۰۰: معمولاً از این تراشه‌ها در دستگاه‌های میان‌رده استفاده می‌شود؛ با‌این‌حال بعضاً شاهد استفاده از برخی مدل‌ها در دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه نیز هستیم.
اگزینوس سری ۹۰۰۰: این سری به‌صورت اختصاصی برای دستگاه‌های پرچمدار و بالارده تولید شده است و سامسونگ از آنها در گوشی‌های پرچمدارِ خود نظیر سری گلکسی نوت و گلکسی اس استفاده می‌کند.
.jpg)
مدیاتک (تراشههای MT و Helio)
مدیاتک یک شرکت تایوانی است که پس از کوالکام، حضور گسترده‌ای در حوزه موبایل دارد. هم‌اکنون بیشترین کاربرد پردازنده‌های این شرکت در گوشی‌های میان‌رده و پایین‌رده است. مدیاتک (Mediatek) برای نام‌گذاری پردازنده‌های خود از روش مبتنی بر حروف استفاده کرده که شاید در نگاه نخست کمی گیچ‌کننده به‌نظر برسد.
سری Helio: این سری بیشتر در گوشی‌های میان‌رده تا بالارده مورد استفاده قرار می‌گیرد. سه حرف A، X و P پیشوندهای برای نمایش قدرت پردازنده هستند.
سری MT: این سری بیشتر در گوشی‌های پایین‌رده تا میان‌رده استفاده می‌شود. در این سری هرچه شماره تراشه بزرگتر باشد، با عملکرد بهتری روبرو هستیم.
متأسفانه پردازنده‌های سری هلیو (Helio) به‌گونه‌ای نام‌گذاری شده‌اند که نمی‌توان از روی نام آنها درباره عملکرد قضاوت کرد. به‌عنوان‌نمونه، درحالی‌که تراشه Helio P35 عددی بزرگتر نسبت به تراشه Helio X27 دارد؛ اما از منظر توان، در رده پایین‌تری قرار می‌گیرد.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که همیشه برای کسب اطلاعات درباره پردازنده‌های مدیاتک، پیش‌از خرید در اینترنت جستجو کنید.
اپل (پردازنده سری A)
اپل یکی از منظم‌ترین نام‌گذاری را روی پردازنده‌های خود انجام می‌دهد. این پردازنده‌ها که فقط در محصولات ساخت این شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ معمولاً به‌سبب طراحی درست و اصولی، تراشههای سری A چندین پله در مقایسه با پردازنده‌های رقیب در جایگاه بالاتری قرار دارند.
اپل برای نمایش قدرت تراشههای خود از نام‌گذاری عددی استفاده می‌کند؛ هرچه عددِ مقابل A بزرگتر باشد، با توان بیشتری روبرو هستیم. هم‌اکنون آخرین نسل از پردازنده‌های اپل، A12 Bionic نام دارد که در آیفون XS، آیفون XS مکس و آیفون XR مورداستفاده قرار گرفته است. البته در اپل در کنار پردازنده اصلی، از پردازنده کمکی سری m نیز استفاده می‌کند تا گوشی‌های جدید این شرکت عملکرد بهتری داشته باشند.
با‌این‌وجود، این شرکت آمریکایی در دستگاه‌هایی نظیر آیپد که به‌قدرت و توان بیشتری نیاز دارند، از سری متفاوتی استفاده می‌کند که پس از عدد، پسوند X را یدک می‌کشند. این تراشه‌ها معمولاً قدرت بسیار زیادی دارند و برای انجام کارهای سنگینی نظیر ویرایش ویدیو و… مناسب هستند.
هواوی (کرین)
شرکت هواوی از طریق یک برند زیرمجموعه تحت نامِ HiSilicon، چندوقتی می‌شود که به تولید تراشههای موبایلی روی آورده است. نام‌گذاری این پردازنده‌ها نیز مبتنی بر عدد است و برای تشخیص قدرت و توان هر یک، نیاز به صرف زمان زیادی نیست.
سری ۶۰۰: این سری معمولاً در گوشی‌های پایین‌رده یا مقرون‌به‌صرفه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سری ۷۰۰: هواوی از این سری در گوشی‌های میان‌رده خود استفاده می‌کند. سری ۷۰۰ با تمرکز بر قابلیت‌های مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی، عملکرد فراتر از انتظاری را ارائه می‌کند.
سری ۹۰۰: از این سری در گوشی‌های پرچمدار و گران‌قیمت استفاده می‌شود. هم‌اکنون کرین ۹۸۰ جدیدترین مدل از این سری است که از فناوری‌های جدیدی نیز بهره می‌برد.
.jpg)
جمع‌بندی
فاکتورهای بسیار زیادی هنگام تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب قوی‌ترین گوشی هوشمند وجود دارد. درک مجموعه‌ای از اصطلاح‌ها و مفاهیم تخصصی موجود در مشخصات پردازنده‌ها و سیستم‌های روی یک چیپ، محل مناسبی برای آغاز به شمار می‌رود. اما همانطور که مشاهده کردیم، عدد و رقم بزرگتر همیشه به معنای عملکرد و بازده بهتر در دنیای واقعی نیست.
شما می‌توانید همیشه تست‌های بنچ‌مارک دستگاه‌ها و چیپ‌ها را برای اطلاع ار عملکرد آنها در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دهید، اما مهم است که به یاد داشته باشیم پردازنده تنها بخشی از مواردی خواهد بود که سطح عملکرد یک دستگاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کدام بخش از مشخصه‌های فنی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها بیشترین اهمیت را نزد شما دارند؟ آیا همیشه پیش از خرید، به نتایج بنچ‌مارک‌ها بعنوان یک فاکتور مهم توجه می‌کنید، یا معتقد هستید مواردی نظیر کیفیت ساخت و ظاهر اهمیت بیشتری دارد؟
در گوشی‌های هوشمند، تولیدکنندگان از تراشههای مجتمع (SOC) استفاده می‌کنند که علاوه بر پردازنده، سخت افزار دیگری چون مودم، پردازنده گرافیکی و… را را روی خود دارد. استفاده از تراشههای مجتمع (SOC) افزون بر‌اینکه باعث کاهش سایز دستگاه می‌شود، عمر باتری را نیز افزایش می‌دهد و تولیدکنندگان می‌توانند به فضای بیشتری روی بورد اصلی دسترسی داشته باشند. اینکه در هنگام خرید گوشی هوشمند بدانیم که مدل‌های مختلف پردازنده گوشی چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ مستقیماً در تجربه کاربری شما از دستگاه تأثیر می‌گذارد.
پردازنده‌ی مرکزی و هسته‌های آن
مهم‌ترین جزء SOC پردازنده‌ی مرکزی یا CPU است. این پردازنده متشکل از المان‌هایی با نام هسته است که به‌طور مستقل یا با همراهی یکدیگر به اجرای وظایف محاسباتی سنگین و سبک می‌پردازند. اگر هدف، اجرای چند وظیفه‌ی جداگانه باشد، هر کدام از هسته‌ها قسمتی از وظایف را بر عهده می‌گیرد که به این حالت پردازش چند وظیفه‌ای یا مالتی تسکینگ اطلاق می‌شود. اگر بنا بر اجرای وظیفه‌ی محاسباتی سنگینی باشد، در صورت کدنویسی بهینه متناسب با پردازش چند هسته‌ای، آن وظیفه به پاره‌های کوچکتر تقسیم شده و هر پاره توسط هسته‌ای اجرا می‌شود. برای اجرای وظایف عادی و سبک روزمره عموما بسیاری از هسته‌ها در وضعیت آماده به کار (Standby) می‌مانند و وارد فرایند پردازش نمی‌شوند. اکثر وظایفی که کاربران عادی از گوشی هوشمند خود انتظار اجرای آن را دارند، در این محدوده قرار می‌گیرد.
با وجود چند هسته‌ی جداگانه، امکان گرفتن عکس و فیلم با کیفیت بسیار بالا و پیمایش گالری بدون توقف وجود دارد. فیلم و انیمیشن با رزولوشن‌های حیرت‌انگیز بدون پرش و کندی به نمایش درآمده و بازی‌های سنگین گرافیکی با نرخ فریم بالا و بدون لگ و تأخیر قابل اجرا است. اگرچه گاه پردازش تک هسته‌ای نتایج بهتری به بار می‌آورد، اما در غالب موارد، سرعت اجرای وظایف با چند هسته‌ی پردازشی جداگانه بیشتر است.
برند‌های مطرح پردازنده گوشی
هم‌اکنون برند‌های زیادی در عرصه تولید پردازنده گوشی فعالیت می‌کنند؛ اما در بین تمامی آنها، شرکت آمریکایی کوالکام مصرف و شهرت بیشتری دارد.
شرکت کوالکام با تراشههای اسنپدراگون شناخته می‌شود که در طیف گسترده‌ای از دستگاه‌های پایین‌رده، میان‌رده و بالارده مورداستفاده قرار می‌گیرد. در کنار کوالکام، سامسونگ با تراشه اگزینوس، مدیاتک با تراشههای هلیو MT، اپل با پردازنده‌های سری A و هواوی با تراشههای کرین از دیگر فعالان مطرح هستند.
کوالکام (اسنپدراگون)
کوالکام پردازنده‌های تولیدی خود را با نام اسنپدراگون (Snapdragon) روانه بازار می‌کند. در پردازنده‌های اسنپدراگون برای نمایش قدرت هر مدل، از نماد عددی استفاده می‌شود.
اسنپدراگون سری ۲۰۰: این سری برای گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه و پایین‌رده مورداستفاده قرار می‌گیرد و توان چندان بالایی را ارائه نمی‌کند.
اسنپدراگون سری ۳۰۰: این سری نیز برای گوشی‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. نسبت به سری ۲۰۰، توان سخت‌افزاری اندکی بهبود یافته است.
اسنپدراگون سری ۴۰۰: این سری از تراشه‌ها هم در گوشی‌های میان‌رده و هم در دستگاه‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. کوالکام به‌سبب استفاده از معماری ۶۴ بیتی در این تراشه‌ها، توان سخت‌افزاری را نسبت به دو سری قبلی افزایش داده است.
اسنپدراگون سری ۶۰۰ و ۷۰۰: در این سه سری، کوالکام تمرکز خود را روی گوشی‌های هوشمند میان‌رده گذاشته است. با خرید دستگاه‌هایی که از این سری تراشه‌ها استفاده می‌کنند، برای استفاده عادی یا اندکی بیشتر از معمول، با هیچ مشکل و کندی سرعتی مواجه نمی‌شوید.
اسنپدراگون سری ۸۰۰: در این سری، تمرکز تنها روی دستگاه‌های بالارده و پرچمدار است که معمولاً قیمت بالایی دارند. با خرید دستگاه‌هایی که از تراشههای این سری استفاده می‌کنند، دستگاه شما از لحاظ سرعت در بالاترین جایگاه قرار می‌گیرد.
سامسونگ (اگزینوس)
چندسالی می‌شود که سامسونگ در برخی محصولاتش از پردازنده‌های ساختِ خود با نام اگزینوس (Exynos) استفاده می‌کند. باوجود بازاریابی سامسونگ، پردازنده‌های اگزینوس از منظر کارکرد نسبت به کوالکام در رده پایین‌تری قرار دارند. سامسونگ برای نام‌گذاری تراشههای اگزینوس نیز درست به‌مانند کوالکام از شیوه عددی استفاده کرده است؛ با‌این‌تفاوت که به‌جای ۳ رقم، شاهد ۴ رقم هستیم.
اگزینوس سری ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰: در این سه سری، تراشههای تک هسته‌ای و چندهسته‌ای قرار می‌گیرند که برای دستگاه‌های پایین‌رده و ارزان تولید می‌شوند.
اگزینوس سری ۷۰۰۰ و ۸۰۰۰: معمولاً از این تراشه‌ها در دستگاه‌های میان‌رده استفاده می‌شود؛ با‌این‌حال بعضاً شاهد استفاده از برخی مدل‌ها در دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه نیز هستیم.
اگزینوس سری ۹۰۰۰: این سری به‌صورت اختصاصی برای دستگاه‌های پرچمدار و بالارده تولید شده است و سامسونگ از آنها در گوشی‌های پرچمدارِ خود نظیر سری گلکسی نوت و گلکسی اس استفاده می‌کند.
مدیاتک (تراشههای MT و Helio)
مدیاتک یک شرکت تایوانی است که پس از کوالکام، حضور گسترده‌ای در حوزه موبایل دارد. هم‌اکنون بیشترین کاربرد پردازنده‌های این شرکت در گوشی‌های میان‌رده و پایین‌رده است. مدیاتک (Mediatek) برای نام‌گذاری پردازنده‌های خود از روش مبتنی بر حروف استفاده کرده که شاید در نگاه نخست کمی گیچ‌کننده به‌نظر برسد.
سری Helio: این سری بیشتر در گوشی‌های میان‌رده تا بالارده مورد استفاده قرار می‌گیرد. سه حرف A، X و P پیشوندهای برای نمایش قدرت پردازنده هستند.
سری MT: این سری بیشتر در گوشی‌های پایین‌رده تا میان‌رده استفاده می‌شود. در این سری هرچه شماره تراشه بزرگتر باشد، با عملکرد بهتری روبرو هستیم.
متأسفانه پردازنده‌های سری هلیو (Helio) به‌گونه‌ای نام‌گذاری شده‌اند که نمی‌توان از روی نام آنها درباره عملکرد قضاوت کرد. به‌عنوان‌نمونه، درحالی‌که تراشه Helio P35 عددی بزرگتر نسبت به تراشه Helio X27 دارد؛ اما از منظر توان، در رده پایین‌تری قرار می‌گیرد.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که همیشه برای کسب اطلاعات درباره پردازنده‌های مدیاتک، پیش‌از خرید در اینترنت جستجو کنید.
اپل (پردازنده سری A)
اپل یکی از منظم‌ترین نام‌گذاری را روی پردازنده‌های خود انجام می‌دهد. این پردازنده‌ها که فقط در محصولات ساخت این شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ معمولاً به‌سبب طراحی درست و اصولی، تراشههای سری A چندین پله در مقایسه با پردازنده‌های رقیب در جایگاه بالاتری قرار دارند.
اپل برای نمایش قدرت تراشههای خود از نام‌گذاری عددی استفاده می‌کند؛ هرچه عددِ مقابل A بزرگتر باشد، با توان بیشتری روبرو هستیم. هم‌اکنون آخرین نسل از پردازنده‌های اپل، A12 Bionic نام دارد که در آیفون XS، آیفون XS مکس و آیفون XR مورداستفاده قرار گرفته است. البته در اپل در کنار پردازنده اصلی، از پردازنده کمکی سری m نیز استفاده می‌کند تا گوشی‌های جدید این شرکت عملکرد بهتری داشته باشند.
با‌این‌وجود، این شرکت آمریکایی در دستگاه‌هایی نظیر آیپد که به‌قدرت و توان بیشتری نیاز دارند، از سری متفاوتی استفاده می‌کند که پس از عدد، پسوند X را یدک می‌کشند. این تراشه‌ها معمولاً قدرت بسیار زیادی دارند و برای انجام کارهای سنگینی نظیر ویرایش ویدیو و… مناسب هستند.
هواوی (کرین)
شرکت هواوی از طریق یک برند زیرمجموعه تحت نامِ HiSilicon، چندوقتی می‌شود که به تولید تراشههای موبایلی روی آورده است. نام‌گذاری این پردازنده‌ها نیز مبتنی بر عدد است و برای تشخیص قدرت و توان هر یک، نیاز به صرف زمان زیادی نیست.
سری ۶۰۰: این سری معمولاً در گوشی‌های پایین‌رده یا مقرون‌به‌صرفه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سری ۷۰۰: هواوی از این سری در گوشی‌های میان‌رده خود استفاده می‌کند. سری ۷۰۰ با تمرکز بر قابلیت‌های مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی، عملکرد فراتر از انتظاری را ارائه می‌کند.
سری ۹۰۰: از این سری در گوشی‌های پرچمدار و گران‌قیمت استفاده می‌شود. هم‌اکنون کرین ۹۸۰ جدیدترین مدل از این سری است که از فناوری‌های جدیدی نیز بهره می‌برد.
جمع‌بندی
فاکتورهای بسیار زیادی هنگام تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب قوی‌ترین گوشی هوشمند وجود دارد. درک مجموعه‌ای از اصطلاح‌ها و مفاهیم تخصصی موجود در مشخصات پردازنده‌ها و سیستم‌های روی یک چیپ، محل مناسبی برای آغاز به شمار می‌رود. اما همانطور که مشاهده کردیم، عدد و رقم بزرگتر همیشه به معنای عملکرد و بازده بهتر در دنیای واقعی نیست.
شما می‌توانید همیشه تست‌های بنچ‌مارک دستگاه‌ها و چیپ‌ها را برای اطلاع ار عملکرد آنها در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دهید، اما مهم است که به یاد داشته باشیم پردازنده تنها بخشی از مواردی خواهد بود که سطح عملکرد یک دستگاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کدام بخش از مشخصه‌های فنی گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها بیشترین اهمیت را نزد شما دارند؟ آیا همیشه پیش از خرید، به نتایج بنچ‌مارک‌ها بعنوان یک فاکتور مهم توجه می‌کنید، یا معتقد هستید مواردی نظیر کیفیت ساخت و ظاهر اهمیت بیشتری دارد؟
نظرات
ارسال نظر
مقالات مرتبط
.png)
