یکی از پراستفاده‌ترین و اصلی‌ترین قطعات در صنعت الکترونیک، مدارها و دستگاه‌ها مقاومت است. اگر مقاومت در هر مدار الکتریکی قرار بگیرد، باعث می‌شود تا الکترون کمتری از آنجا عبور کند و در برابر جریان الکتریکی از خود مقاومت نشان می‌دهد و در سر آن ولتاژ قرار می‌گیرد. در ادامه با سورن‌استور همراه باشید تا به بررسی مقاومت و کاربرد آن‌ها در گوشی‌های موبایل بپردازیم.

مقاومت (R) چیست؟

مقاومت الکتریکی (Resistor)، قطعه‌ای می‌باشد که در مقابل عبور جریان از خود مقاومت نشان می‌دهد. کار عمده این قطعه، محدود کردن ولتاژ الکتریکی جهت محافظت از دیگر قطعات روی مادربرد است. واحد اندازه گیری مقاومت الکتریکی اهم می‌باشد که آن را با علامت Ω نشان می‌دهند. مقاومت الکتریکی در مدارات با حرف R که مخفف کلمه Resistor است، نمایش داده می‌شود.

مقاومت (R) در گوشی موبایل

مقاومت الکتریکی در گوشی‌ها بیشتر به شکل مقاومت‌های سرامیکی است. این قطعه‌ها برای Tolerance متعدد، رنگ‌های متفاوتی دارند. به عنوان مثال، مقاومت مشکی، تولرانس 5 درصد و مقاومت‌های آبی یا سبز، تولرانس یک درصد دارند.

مقاومت الکتریکی در گوشی، کاهش دهنده‌ی ولتاژ الکتریکی است. به عنوان مثال، برای قطعاتی که نیاز به ولتاژ کمتری نسبت به ولتاژ باتری دارند، از یک مقاومت الکتریکی جهت کاهش ولتاژ در مدارشان استفاده می‌شود.

همچنین بخوانید: معرفی انواع ابزار آلات و تجهیزات تعمیرات موبایل

تست مقاومت (R)

همچنین بخوانید: نحوه تست سلامت باتری آیفون و اندروید

مقاومت (Resistor) مقاومت در نقشه با علامت

در نقشه‌ها مقاومت با شماره و مقدار آن مثلا 1kΩ در زیر آن درج شده است و به شکل زیر نشان داده می‌شود.

نکته: همان‌گونه که می‌دانید بیشتر مقاومت‌های استفاده شد در تلفن همراه از SMD است و چون اندازه آن‌ها بسیار کوچک هستند نمی‌توان بر روی آن‌ها شماره‌ای درج کرده و تنها راه برای پی‌بردن به مقدار مقاومت و یا تلرانس آن مراجعه به نقشه است.

همچنین بخوانید: مدار لایت گوشی موبایل چیست

Tolerance چیست؟

ضریب خطای مقاومت را Tolerance می‌گویند که در مقاومت‌های SMD مشکی رنگ 5% و در مقاومت‌های آبی یا سبز 1% است و کارخانه‌ی آن‌ها مقاومتی را تولید کرده و اعلام می‌کند که اگر مقدار آن 100kΩ است ممکن است 5% ضریب خطا داشته باشد اما در مقاومت‌های مخابراتی که در گوشی کاربرد دارد از مقاومت‌های با تلرانس 1% استفاده می‌شود زیرا باید در گوشی ضریب خطا بسیار پایین باشد. معمولاً با یکسری حروف نشان داده می‌شوند که اگر بر روی مقاومتی هر کدام از حروف زیر مشاهده شده ضریب خطای آن عدد مربوط به زیر آن حرف است.

هر قطعه‌ای که تولید می‌شود به دو صورت است. یا حالت نظامی و یا سیویل است و چون قطعات نظامی در موشک‌ها و در دیوایس‌های بسیار مهم استفاده می‌شود ضریب خطای بسیار پایینی دارد زیرا آن دیوایس‌ها بسیار با اهمیت هستند و نباید خطایی داشته باشند. پس اگر در جایی مقاومتی را با نام نظامی شنیدید، باید بدانید این مقاومت ضریب خطای بسیار پایینی دارد و دارای کیفیت بالایی است.

مقاومت‌های استاندارد E12

اگر قرار باشد مقاومت‌ها را از لحاظ مقدار 1Ω تا 1MΩ، حدود یک میلیون عدد قرار دارد و در کارخانه‌ها از استانداردی استفاده می‌کنند که به آن استاندارد E12 گفته می‌شود که در آن‌ها از اعداد زیر استفاده می‌شود که برای مثال استاندارد E12 حاوی عددهای زیر است و از ادغام اعداد زیر ایجاد شده است.

محصولات فروشگاه سورن:
گوشی موبایل

نحوه خواندن مقدار مقاومت از طریق اعداد

اگر بر روی مقاومت سه عدد نوشته باشد، به این صورت دو رقم اول را نوشته و به تعداد رقم سوم، جلوی آن صفر قرار می‌دهیم 221 22-0- بدین معنی می‌باشد که 220Ω است و اگر 270 باشد یعنی صفر ندارد و یعنی 27Ω را نشان می‌دهد.

محصولات فروشگاه سورن:
آی سی تغذیه

نحوه خواندن مقدار مقاومت از طریق حروف

در بعضی از مقاومت‌ها، حروف را نیز اضافه می‌کنند. برای مثال اگر R بود ضریب ندارد ولی اگر K باشد، ضریب 1000 و اگر M بود یعنی ضریب 1000000 می‌گیرد.

1- اگر هر حرفی اول بیاید یعنی قبل از آن عدد ممیز دارد برای مثال
R22⟶0.22
2- اگر حرفی بین دو عدد قرار بگیرد بدین معنی است که بعد از عدد اول ممیز می‌گذاریم و بعد عدد بعدی را می‌نویسیم
4M7⟹4.7MΩ
3- اگر حرف بعد از دو عدد قرار بگیرد یعنی آن عدد اعشار و ممیزی ندارد
22k⟶22kΩ
و در حالتی که دو حرف و دو رقم باشد: یعنی
1- در صورتی که عددها و حروف به صورت یک در میان قرار بگیرند برای مثال 4M4M⟶4.4M∓20%
2- در حالتی که دو عدد بین دو حرف قرار بگیرند برای مثال R22J⟶0.22Ω∓5%
3- چنانچه دو عدد اول بعد، دو حرف بیاید برای مثال22KM⟶22kΩ∓20%

در متدهای جدید که وجود دارد، جدولی از طریق سازمان مهندسان الکترونیک اعلام شده است که در این جدول به این صورت است که اگر برای مثال گفته شده 65C در جدول 65 را پیدا می‌کنیم که منظور از 65، 464 است و عدد C همان‌طور که در پایین می‌بینید به معنی دو تا صفر است پس 65C یعنی مقاومت 46400Ω است که در آیفون‌ها بیشتر دیده می‌شود.

محصولات فروشگاه سورن:
آی سی تاچ

کد رنگی مقاومت چیست؟

در مقاومت‌های قدیمی که حالت کیت داشتند از رنگ‌ها استفاده می‌کردند. برای این که مثلاً یک وسیله که مقاومت در آن استفاده می‌شود 30 سال کار می‌کرد و نوشته‌ها بر روی آن بعد از مدتی حذف می‌شد و این نوارهای رنگی را قرار می‌دادند که هر رنگ نشان دهنده‌ی مقاومت‌ها بود که در آن از طریق جدول می‌توان مقاومت را متوجه شد، برای درک بیشتر این مسئله به تصویر زیر توجه نمایید.

محصولات فروشگاه سورن:
آی سی کداک آدیو

توان مقاومت چیست؟

معمولاً توان مقاومت SMD زیر 1.8W است. مقاومت‌های رنگی 1.8-2W بود و آخرین عکس مربوط به مقاومت آجری است که دور آن‌ها سیمان است که اگر بسوزند، آتش‌سوزی ایجاد نکند.

محصولات فروشگاه سورن:
مادربرد گوشی موبایل

مقاومت سری- موازی چیست؟

وقتی دو تا چند قطعه پشت سر هم قرار داده شوند، سری گفته می‌شود و وقتی که کنار هم و موازی با هم قرار می‌گیرند موازی گفته می‌شود.

نکته: زمانی که مقاومت سری باشد مقاومت‌ها با هم جمع می‌شود اما وقتی به حالت موازی است مقاومت‌ها به صورت زیر جمع می‌شوند.

محصولات فروشگاه سورن:
خرید ابزار تعمیرات موبایل

مصرف کننده در مقاومت چطور تفسیر می‌شود؟

در هر مداری یک مصرف کننده و یا لود قرار می‌دهند و دلیل آن را در مثال زیر بیان می‌کنیم. طبق قانون، هر چیزی به مدار وارد می‌شود بایستی خرج و مصرف شود و نباید در مدار به گردش در بیاید. به‌ویژه در مدارهای رادیویی و مخابراتی این مصرف کننده یا لود را قرار می‌دهند تا خروجی مدار را به آنتن برساند و گرنه مدار آنتن می‌سوزد زیرا وقتی خروجی نداشته باشد در خودش مصرف می‌شود و سبب سوختن مدار می‌شود.

در گوشی نیز بعضی اوقات این اتفاق می‌افتد که در موبایل مشکل مخابراتی یا آنتن‌دهی رخ می‌دهد که در این حالت خروجی به آنتن قطع شده است که سبب می شود مدار آنتن بسوزد زیرا خروجی ندارد که ولتاژ اضافه را مصرف کند و سبب سوختن مدار تلفن همراه آن می‌شود در این حالت برد تعویض می‌شود.

محصولات فروشگاه سورن:
لوازم تعمیرات نرم افزاری

وات مقاومت چیست؟

درجه توان یکی دیگر از مقدار مقاومت است. با این وجود می‌تواند مهم باشد و موضوعی می‌باشد که در هنگام انتخاب نوع مقاومت مطرح می‌شود. توان، سرعتی می‌باشد که در آن انرژی به چیز دیگری تبدیل می‌شود. توان با ضرب اختلاف ولتاژ در دو نقطه در جریان جاری شده بین آن‌ها محاسبه می‌شود و بر حسب وات اندازه گیری می‌شود. به عنوان مثال لامپ‌ها، برق را به نور تبدیل می‌کنند. اما یک مقاومت فقط می‌تواند انرژی الکتریکی را که توسط آن عبور می‌کند به گرما تبدیل کند. گرما معمولاً با وسایل الکترونیکی رابطه خوبی ندارد. گرمای زیاد منجر به دود، جرقه و آتش می‌شود.



هر مقاومت دارای حداکثر درجه توان ویژه است. برای این که مقاومت بیش از حد گرم نشود، مهم است که اطمینان حاصل کنید که توان در یک مقاومت تحت حداکثر درجه‌بندی خود نگه داشته می‌شود. میزان توان یک مقاومت بر حسب وات اندازه‌گیری می‌شود و این میزان معمولاً بین 1.8 وات یعنی (0.125) و 1 وات است. مقاومت‌هایی که دارای درجه توان بیش از 1 وات هستند معمولاً به عنوان مقاومت‌های توان شناخته می‌شوند و بطور خاص برای توانایی‌های اتلاف توان استفاده می‌شوند.

محصولات فروشگاه سورن:
لوازم جانبی موبایل

تشخیص وات مقاومت

درجه توان یک مقاومت را بیشتر می‌توان با مشاهده سایز بسته‌بندی آن دریافت کرد. اکثر مقاومت‌های استاندارد پایه‌دار، دارای درجه‌بندی‌های 1.4 وات یا 1.2 وات هستند. با هدف خاص‌تر، ممکن است مقاومت‌های توان در حقیقت درجه توان خود را بر روی مقاومت فهرست کنند.

محصولات فروشگاه سورن:
خرید تبلت

معرفی انواع مقاومت و کاربرد آن در موبایل

در ادامه مقاله انواع مقاومت‌هایی که از قطعات موبایل محسوب می‌شوند و بیشتر در برد گوشی‌های موبایل استفاده می‌شوند، را شرح خواهیم داد.

مقاومت‌های ثابت

این نوع مقاومت‌ها که بیشترین مقاومت‌های استفاده شده در سطح مادربرد موبایل می‌باشند، اغلب به رنگ مشکی و در اندازه بسیار کوچکند؛ البته مقاومت‌های SMD به رنگ سبز و آبی نیز به ندرت در بعضی بوردها مشاهده می‌شوند. تفاوت این مقاومت‌ها، در تولرانس با درصد خطای آن‌ها است. مقاومت‌های مشکی تولرانس %۵ و مقاومت‌های سبز یا آبی تولرانس 1% دارند.

مقاومت‌های متغییر

این نوع مقاومت‌ها دارای مقدار ثابت نیستند، بلکه مقدار آن‌ها، تابع گروهی از عوامل محیطی و فنی حرارت، ولتاژ، نور و میدان مغناطیسی است و به صورت خودکار تغییر می‌کند. مقاومت‌های متغییر انواع مختلفی دارند از جمله:

مقاومت TDR

مقامت TDR به معنی مقاومت تغییر کننده با دما است. یعنی مقاومت آن با دما تغییر می‌کند و با بالا رفتن دما و یا پایین آمدن آن، مقداری مقاومت آن کم یا زیاد می‌شود. از دیگر بخش‌ها در برابر افزایش دما محافظت می‌کند. این نوع مقاومت شامل دو نوع مقاومت NTC و PTC است. شکل ظاهری این مقاومت‌ها معمولا روی برد موبایل مشکی رنگ و ریز است.

مقاومت PTC

مقاومتی می‌باشد که در اثر افزایش دما مقدار مقاومت آن افزایش می‌یابد. مقاومت PTC در مدارهای گوشی کاربردی زیادی ندارد. مقاومت PTC با حرف ( t+ ) وبا علائم زیر نمایش داده می‌شود.

مقاومت NTC

مقاومتی است که در اثر افزایش دما مقدار مقاومت آن کاهش می‌یابد. مقاومت NTC بسیار پر استفاده است. مقاومت NTC با حرف (t-) و با علائم زیر در شماتیک نمایش داده می‌شود.

جهت آزمایش مقاومت NTC اول مقدار مقاومت ان را اندازه گیری کنید سپس کمی گرما به این قطعه بدهید اگر مقدار مقاومت آن تغییر کرد مشخص می‌شود که این قطعه سالم است.

مقاومت VDR

وریستور یا اصطلاحا VDR، نوعی مقاومت متغیر است که مقدار آن نسبت به ولتاژ دریافتی تغییر می‌کند؛ لذا چنانچه ولتاژی بیشتر از حد مجاز و قابل تحمل وریستور در مسیر به وجود آید، این قطعه که به صورت موازی در مسیر قرار دارد، سریعا تغيير مقاومت می‌دهد و مقاومتش کم می‌گردد که این امر باعث می‌شود.

ولتاژ اضافی و خطرناک به منفی و زمین انتقال یابد تا مسیر و قطعات مربوط در برابر نوسانات ولتاژ محافظت شوند و آسیب نبینند. این قطعه در نقشه‌های شماتیک موبایل با علامت شناخته می‌شود. شکل و ظاهری وریستورها بر روی بورد موبایل، معمولا شبیه یک قطعه SMD کوچک و به رنگ خاکستری تیره یا روشن است.

مقاومت MDR

مقدار این مقاومت متغیر نیز با توجه به وجود میدان مغناطیسی (آهن‌ربا) کم و زیاد می‌شود. این قطعه در گوشی‌های قدیمی‌تر مدل تاشو و کشویی به کار می‌رود و به عنوان یک سوئیچ (Switch) و حسگر حساس به میدان مغناطیسی استفاده می‌شود؛ به این صورت که در قسمت در گوشی، با جایگذاری یک آهن ربا، میدان مغناطیسی به وجود می‌آید و باعث می‌شود این حسگر حساس به میدان مغناطیسی، با باز کردن در گوشی فعال و با بستن آن غیرفعال شود.











در طراحی برد اکثر گوشی‌های هوشمند، از نوع پیشرفته‌تر این حسگر مغناطیسی با نام حسگر مغناطیس سنج (Sensor Magnetic استفاده شده است که میدان‌های مغناطیسی اطراف گوشی را تشخیص می‌دهد. این حسگر در برنامه‌های قطب‌نما، جهت‌نما یا قبله‌نما برای تشخیص موقعیت جغرافیایی و پیدا کردن مسیر به کار می‌رود. همچنین در کیف‌های فلیپ کاور از این حسگر استفاده می‌کنند.

مقاومت LDR

LDR، مقاومت متغیری است که مقدار آن تابع نور محیط است. این مقاومت را فتورزیستور نیز می‌نامند. در واقع این مقاومت یک حسگر نوری است که به عنوان نورسنج کاربرد دارد و در گوشی‌های موبایل معمولا در مدار نور زمینه (Back Light) یا فلاش دوربین Camera) به کار می‌رود.

در طراحی مادر‌برد بیشتر گوشی‌های هوشمند، از یک حسگر نور با نام Light Sensor در قسمت بالای LCD و در کنار دوربین جلوی گوشی استفاده می‌شود که وظیفه آن تنظیم روشنایی و رنگ LCD بر اساس نور محیط است. این حسگر، اندازه‌گیری نورهای قرمز، سبز، آبی و سفید محیط، رنگ‌های صفحه نمایش موبایل را تنظیم می‌کند.

مقاومت‌های فیوزی

این نوع مقاومت همان‌طور که از نام آن مشخص است، مانند فیوز عمل می‌کند در ساختمان داخلی مقاومت‌های فیوزی یک رشته سیم نازک قرار دارد که اگر جریان عبوری از آن بیش از حد مقدار مقاومت باشد مانند یک فیوز عمل می‌کند و رشته سیم پاره می‌شود و سبب پیشگیری از عبور جریان در مسیر بعد از خودش می‌شود.

مقاومت‌های فیوزی به صورت سری در مدار نصب می‌شود. در شماتیک به صورت زیر نمایان می‌شود. نحوه تست سالم بودن مقاومت‌های فیوزی به این صورت می‌باشد که با مولتی‌متر تست بوق بگیرید اگر بوق زد که مقاومت سالم است در بردهای گوشی مشکی رنگ با نوشنه‌های سفید رنگ هستند یا برعکس سفید رنگ با نوشته‌های مشکی است.

محصولات فروشگاه سورن:
قطعات تبلت

سخن آخر

این مقاله و آموزش در مورد نوع مقاومت‌ها و تشخیص و تست آن‌ها بود، امیدوارم مطالب فوق که تا حدودی به معرفی مقاومت‌ها و کاربرد آن‌ها پرداخته است آموزنده بوده باشد.

فروشگاه آنلاین قطعات موبایل سورن استور؛ با چند سال سابقه‌ی درخشان در توزیع گوشی و فروش قطعات موبایل و لوازم جانبی گوشی و تبلت، لپ تاپ، در سراسر ایران، تقاضای تمام مشتریان جهت دسترسی به قطعات باکیفیت و اصلی را پاسخ‌گو بوده است.

مقالات مرتبط:
معرفی 6 تا بهترین وبلاگ‌ های تعمیر تلفن همراه
سپراتور چیست؟ در تعمیرات موبایل چه کاربردی دارد​
شابلون گوشی چیست؟ کاربرد آن در تعمیرات موبایل​
چسب چیست؟ کاربرد ان در تعمیرات موبایل​
پنس چیست؟ کاربرد ان در تعمیرات موبایل​